Wim van Noort,

Docent Sociale wetenschappen RUL:

Destijds heb ik onderzoek gedaan naar de kraakbeweging tussen 1981 en '83. In opdracht van de overheid onderzocht ik ondermeer de invloed van de kraakbeweging op de gemeentelijke besluitvorming. Sindsdien ben ik de krakers altijd blijven volgen. Maar ook al knip ik alles uit wat in de pers verschijnt, de artikelen van de laatste 15 jaar passen makkelijk in 1 ordner. De kraakbeweging als beweging met een hele infrastructuur eromheen bestaat niet meer. Haar einde werd begin jaren '80 ingeluid na de rellen rond Beatrix' kroning en het in brand steken van een tram bij de ontruiming van het pand de Lucky Luyk. Daarna is zij niet meer in oude vorm opgestaan. Wat nog steeds geldt is dat krakers een zeer heterogene groep vormen die vanuit verschillende motieven kraken. Wel zijn het, vaker dan vroeger, geisoleerde, politiek gemotiveerde figuren die tegen de maatschappij en het kapitalisme strijden. De mensen - waaronder destijds ook gezinnen - die simpelweg kraakten omdat ze woonruimte wilden, zijn uit het beeld verdwenen. Dat komt ook doordat het gemeenschappelijke volkshuisvestingsbeleid is verbeterd en de leegstand ook is aangepakt. Me dunkt met succes: ik hoor in ieder geval nooit van mijn studenten dat ze geen woonruimte hebben. Wat je tegenwoordig ook veel ziet zijn Engelse jongeren die hier kraken omdat het klimaat in eigen land aanzienlijk minder plezierig is. Het zijn echte punktypes die er een beetje sjofel uitzien en niet veel behoefte hebben aan comfort.

Naschrift SPOK:

In 1984 schreef W van Noort het boek 'De effecten van de kraakbeweging op de besluitvorming van de gemeentelijke overheden'. Dit boek is een van de weinige wetenschappelijke studies die in onze ogen hout snijden, en zelfs vandaag de dag nog aktueel is, ook al is het kraken een stuk marginaler dan voorheen. Een van de voornaamste oorzaken is wel dat men er ondertussen aan gewend is. Het valt bijvoorbeeld niemand meer op dat er elke zondag gekraakt wordt in Amsterdam, soms wel 5 panden. Ook zijn de blijfkansen van deze gekraakte ruimtes minder groot geworden. Van Noort slaat echter de plank mis als hij zegt dat het kraken slechts door 'geisoleerde, politiek gemotiveerde figuren' gebeurt. Nog steeds kraken bijvoorbeeld gezinnen en migranten (de laatsten meer dan voorheen), al dan niet via de kraakspreekuren. Nog steeds is er woningnood, ook al kunnen steeds meer mensen zich vrij kopen van wachtlijsten. Nu hoeven we ook niet zoveel waarde te hechten aan de woorden van iemand die zegt dat hij de kraakbeweging altijd is blijven volgen en niet verder komt dan 1 ordner knipsels. Waarschijnlijk leest hij het Leidse lokale suffertje. Een stad waar overigens rond 1993 inderdaad veel sjofele Engelsen kraakten.

Ook uit de justitiekrant: Richard Orobio De Castro,

Rechter in Amsterdam:

Als Kort Gedingrechter behandel ik circa 50 krakerszaken per jaar. Daarvan worden de meeste aangespannen door de eigenaar van een pand die om ontruiming vraagt. In tweederde van de gevallen krijgt hij toestemming voor ontruiming. Dat het percentage zo hoog ligt, is niet toevallig. Het is de eigenaar wel is waar per wet toegestaan om krakers uit zijn woning te verwijderen, maar als hij een kort geding wil aanspannen, zal hij moeten aantonen dat de ontruiming spoedeisend is. Als hij verstandig is, begint hij er daarom pas aan als hij concrete bouwplannen heeft. Een eigenaar zal krakers vaak een tijdje gedogen, als hij bijvoorbeeld de vereiste bouwvergunningen nog niet binnen heeft. Hij weet ook wel dat een kort geding aanspannen geen zin heeft als hij niet kan bewijzen dat er op korte termijn verbouwd gaat worden. Ik denk dat de meeste krakers kraken omdat ze graag woonruimte willen. Vaak zijn het kunstenaars die geen geld hebben en goedkope werk- en woonruimten zoeken. Voor dat argument heb ik best sympathie. Soms maken ze heel aardige dingen, ook al tref je af en toe ook een ongeloofelijke rotzooi aan. Ik denk niet dat er nog vaak om principiele, politieke redenen gekraakt word, maar wellicht vertelt de advokaat het mij niet omdat iemands politieke ideeen geen juridische ingang bieden om uitzetting te voorkomen. Wie de kraker anno 1998 is, weet ik verder niet. Ik ga niet allerlei persoonlijke vragen stellen en ik denk ook niet dat hij behoefte heeft om close met mij te zijn.

Naschrift SPOK:

In 1998 zijn er in kort geding leegstandswet in Amsterdam 2 zaken gewonnen door de krakers. In een van de gevallen, het ADM-terrein, was daar Orobio De Castro rechter. Hij deed dat jaar ongeveer 12 zaken (leegstandswet). Van het aantal kort-gedingen tegen de staat zijn er enkele meer gewonnen. Helaas haalt Orobio de Castro dus zijn 1/3e door krakers gewonnen zaken niet.