| Katshuis: De realisten boven, de idealisten beneden |
Door EELCO VAN DEN HEUVEL
ARNHEM - Het Katshuis in Arnhem, een oud krakersbolwerk, wordt ontruimd. Omdat de 'realisten boven' naar de rechter stapten, zeggen de 'idealisten beneden'.
De wind heeft een punt van het spandoek omgevouwen. Desondanks is de cri de coeur duidelijk zichtbaar. 'Idealen ontruim je niet', staat er.
Maar het ontruimingsbevel voor Het Katshuis ligt er al. Het wachten is op de politie.
Daarom hebben de leden van het Katshuiskollektief het pand aan de statige Sweerts de Landasstraat in Arnhem gebarricadeerd. Prikkeldraad op het pad dat leidt naar de ingang, die voorzien is van een soort brandkastdeur. Wie die hindernis heeft genomen breekt vervolgens z'n nek over een fietsenrek.
In de 'huiskamer' houden leden van het collectief de wacht. De een woont gehuurd, de ander gekraakt, maar allemaal onderschrijven ze de idealen van het Katshuis.
Het is een 'sub-culturele club zonder poespas'. Voor jamsessies, voor internetgebruik, voor mensen die niet genoeg geld hebben om eten te kopen. Pleisterplaats van organisaties als de Vrije Arnhemmer de voorloper van Loesje - en de Alternatieve Bibliotheek. Al 21 jaar lang. Kortom: "Een vrijplaats voor mensen die niet commercieel zijn, zonder meteen het stempel te krijgen dat je niet functioneert in het systeem", vat Katshuis-gebruiker 'Petje' samen.
'Beneden' heersen de krakersidealen uit de jaren tachtig. Dat kun je van 'boven' niet zeggen, vinden ze beneden. Dankzij boven worden zij eruit gegooid, klinkt het. Daar zijn ze 'pissig' over.
De woongroep boven op nummer 69 stapte vorig jaar naar de rechter om het eigendom te verwerven. De vorige eigenaar van het Katshuis had immers twintig jaar lang niets van zich laten horen. Daarmee wilden ze hun buurman, discotheek Entre Nous, dwarszitten.
De eigenaar van de disco kocht het Katshuis in juli. Om zijn disco uit te breiden, zeggen de bewoners, die dat niet willen. Om mijn kantoor erin te vestigen, zegt de eigenaar.
De eigenaar eiste ontruiming en kreeg van de rechter gelijk. Afgelopen maandag heeft de woongroep haar biezen gepakt.
Maar het Katshuiskollektief, beneden dus, op nummer 73, wil niet weg. Zonder dat ons iets is gevraagd, zijn wij betrokken bij een juridische strijd, waar we nu de dupe van worden, zegt beneden.
Maar ja, wat wil je als boven metslechts vier mensen in 'een ranzig grote ruimte' met z'n vierenwonen. Zonder plaats te maken voor meer, zoals de ongeschreven krakerswet luidt. "De bovenburen zijn gewoon ingeschoven in een woongroep voor het woonplezier. Niet vanuit het krakersideaal", zegt Floris. En wat ze beneden het meeste steekt, is dat zij afgelopen zaterdag met de poten in de klei stonden om te demonstreren voor behoud van het Katshuis en dat boven schitterde door afwezigheid. Geen tijd, zegt woordvoerder Frans van Daal van de woongroep boven, want ze waren bezig met verhuizen vanwege de dreigende ontruiming. De woongroep heeft nu elders onderdak. Van Daal barst in lachen uit als hij de verwijten van beneden hoort. Ontruiming is het onvermijdelijke lot, zegt hij, of de woongroep nu wel of niet naar de rechter was gestapt.
Van Daal woonde ruim zeven jaar in het Katshuis en vijf jaar in dat andere Arnhemse krakersicoon, Hotel Bosch. "Wij hebben ervoor gekozen om op een bepaalde manier te wonen. Met z'n vieren. We woonden in een gekraakt pand, maar we hebben nooit het gevoel gehad in een kraakpand te wonen."
Boven heerste het realisme. "De mensen boven zijn wat ouder, laten het principiële meer los. Ze kijken naar hoe de maatschappij in elkaar zit en hoe ze er het beste van kunnen maken. We wilden het Katshuis voor de toekomst behouden. Dat is niet gelukt, maar dat was ook nooit gelukt in een gekraakte situatie."
Beneden wordt gewacht op wat komen gaat. De politie zal bij een ontruiming geen onderscheid maken tussen boven en beneden, want het bevel geldt voor de nummers 69, 71 en 73. Dat wordt vastketenen. Daarna gaan de leden op zoek naar een andere vrijplaats, mogelijk in overleg met de gemeente Arnhem. Al vinden de héél principiëlen in het collectief dat een nieuw Katshuis alleen in een kraakpand mag komen.
[squat!net]